شاکیرا

ناساندن

شاکیرا یان شەکیرا (بە ئینگلیزی: Shakira، بە عەرەبی: شاكيرا) گۆرانیبێژێکی کۆڵۆمبییە. لە شاری بارانکویلا لەدایکبووە و گەورە بووە، بە "شاژنی مۆسیقای لاتینی" ناودەبرێت و بەهۆی گشتگیربوونی لە بواری مۆسیقادا ناوبانگی دەرکردووە. لە تەمەنی ١٣ ساڵیدا یەکەم کاری تۆمارکردنی لەگەڵ کۆمپانیای سۆنی میوزیک کۆڵۆمبیا ئەنجامدا، دوای شکستی بازرگانی دوو ئەلبوومی یەکەمی بە ناوەکانی ماجیا (١٩٩١) و پێلیگرۆ (١٩٩٣)، بە ئەلبوومەکانی داهاتووی بەناوی پایس دیسکالزۆس (١٩٩٥) و دۆندێ ئیستان لۆس لادرۆن؟ (١٩٩٨) ناوبانگی پەیدا کرد.

بە پێنجەمین ئەلبوومی بەناوی (Laundry Service) لە ساڵی ٢٠٠١ چووە ناو بازاڕی زمانی ئینگلیزییەوە، کە زیاتر لە ١٣ ملیۆن دانەی لە سەرانسەری جیهاندا لێ فرۆشراوە. سەرکەوتنەکانی زیاتر بوون لەدوای ئەلبوومە ئیسپانییەکانی (Fijación Oral ،Sale el Sol، و El Dorado)، کە هەموویان لە پێشەنگی چارتی ئەلبوومە لاتینییە سەرەکییەکانی بیلبۆرد بوون و لەلایەن کۆمەڵەی پیشەسازی تۆمارکردنی ئەمریکاوە بڕوانامەی ئەڵماس (لاتینی)یان پێدرا. لەم نێوەندەدا ئەلبوومە ئینگلیزییەکانیOral Fixation, Vol. 2 (2005)، She Wolf (2009) و Shakira (2014) هەموویان بڕوانامەی زێڕ، پلاتین، یان فرە پلاتینیان لە وڵاتە جیاوازەکانی جیهاندا وەرگرت.

هەندێک لە گۆرانییەکانی لە چەندین وڵاتدا پلەی یەکەمیان بەدەستهێناوە، لەوانە "لا تۆرتورا"، "هیپس درۆ ناکەن"، "درۆزنێکی جوان"، "واکا واکا (ئەمجارەیان بۆ ئەفریقا)"، "لۆکا" و "چانتاجی". وەک ڕاهێنەر لە دوو وەرزی زنجیرە تەلەفزیۆنییەکەی کێبڕکێی گۆرانیوتنی ئەمریکیدا کاری کردووە (٢٠١٣-٢٠١٤). شاکیرا بە کەتەلۆگێک کە زیاتر لە ١٤٥ گۆرانی تێدایە، زیاتر لە ٨٠ ملیۆن تۆماری فرۆشتووە، ئەمەش وایکردووە ببێتە یەکێک لە پڕفرۆشترین هونەرمەندەکانی مۆسیقا لە هەموو کاتێکدا. بەهۆیانەوە چەندین خەڵاتی وەرگرتووە، لەوانە خەڵاتی گرامی، خەڵاتی گرامی لاتینی، خەڵاتی مۆسیقای ڤیدیۆیی ئێم تی ڤی، خەڵاتی مۆسیقای بیلبۆرد، خەڵاتی مۆسیقای لاتینی بیلبۆرد، خەڵاتی جیهانی گینس و ئەستێرەیەک لە ڕێڕەوی کەسە بەناوبانگەکانی هۆڵیوود. دوو جار (٢٠٠٠ و ٢٠١٠) لەلایەن بیلبۆردەوە وەک باشترین هونەرمەندی لاتینی مێینەی دەیە دەستنیشانکرا.

بەهۆی کارە خێرخوازییەکانی لەگەڵ دامەزراوەکەی بەناوی بێرفووت و بەشدارییەکانی لە مۆسیقادا، لە ساڵی ٢٠١١ خەڵاتی باشترین کەسی ئەکادیمیای تۆمارکردنی لاتینی و باشترین هونەرمەندی ساڵی دامەزراوەی هارڤاردی وەرگرت.

ژیان

شاکیرا ئیزابل مێباراک ریپۆل لە ٢ی شوباتی ١٩٧٧ لە شاری بارانکویلا لە کۆڵۆمبیا لەدایکبووە. تاکە منداڵی ویلیام مێباراک چادید و نیدیا ریپۆل تۆرادۆیە. بە ڕەچەڵەک کۆڵۆمبی و لوبنانییە. ویلیامی باوکی لە شاری نیویۆرک لە خێزانێکی خەڵکی لوبنان لەدایکبووە. کاتێک تەمەنی پێنج ساڵ بوو، خێزانەکەی ڕوویان لە کۆڵۆمبیا کردووە. دایکیشی بە ڕەچەڵەک ئیسپانییە و لە سەدەی نۆزدە کۆچیان کردووە بۆ کۆڵۆمبیا. شاکیرا بە کاسۆلیکی گەورە بووە و لە قوتابخانە کاسۆلیکییەکان خوێندوویەتی. بەشێکی زۆری تەمەنی گەنجی لە شاری بارانکویلا بەسەر بردووە، کە شارێکە دەکەوێتە کەنارەکانی باکووری کاریبی لە کۆڵۆمبیا.

کاتێک تەمەنی تەنیا چوار ساڵ بوو شاکیرا یەکەم هۆنراوەی خۆی نووسی، بە ناوی "La rosa de cristal" ('گوڵی بلووری'). لە تەمەنی هەشت ساڵیدا شاکیرا یەکەم گۆرانی خۆی نووسی، بە ناوی "Tus gafas oscuras" ('چاویلکە ڕەشەکەت')، کە ئیلهامی لە باوکی وەرگرتبوو، بەهۆی ئەوەی ساڵانێک چاویلکەی ڕەشی دەکردە چاوی بۆ شاردنەوەی خەمەکانی. لە منداڵییەوە زۆر حەزی بە گۆرانی و سەماکردن بووە، حەزی لە گۆرانیوتن بۆ هاوقوتابخانە و مامۆستاکانی لە قوتابخانە کاسۆلیکییەکەی بوو، بەڵام لە پۆلی دووەمدا، بۆ دەستەی گۆرانیی قوتابخانەکە ڕەتکرایەوە، چونکە لەرەی دەنگی زۆر بەهێز بوو، هەربۆیە مامۆستاکەی پێی دەڵێت دەنگی وەک بزنە. 

شاکیرا لە نێوان تەمەنی دە بۆ سێزدە ساڵیدا بانگهێشتی بۆنە جیاوازەکانی بارانکویلا کرا و هەندێک ناساندنی لە ناوچەکەدا بەدەستهێنا. هەر لەم کاتەدا بوو کە مۆنیکا ئاریزا بەرهەمهێنەری شانۆی ناوخۆیی ناسی، کە سەرسام بوو پێی و لە ئەنجامدا هەوڵیدا یارمەتی پیشەکەی بدات. لە میانی گەشتێکیدا لە بارانکویلا بۆ بۆگۆتا، ئاریزا سیرۆ ڤارگاس بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای سۆنی کۆڵۆمبیا ڕازی کرد کە لە لۆبی هۆتێلێکدا هەلێک بۆ شاکیرا بڕەخسێنێت. لەوێ  سێ گۆرانی بۆ بەڕێوەبەران پێشکەش کرد و ئەوەندە سەرسامیانی کرد کە واژۆی تۆمارکردنی سێ ئەلبوومیان ئەنجام دا.

ژیانی پیشەیی

یەکەم ئەلبوومی شاکیرا بەناوی ماجیا لە ساڵی ١٩٩٠ لەگەڵ کۆمپانیای سۆنی میوزیک کۆڵۆمبیا تۆمارکرا کاتێک تەمەنی تەنها ١٣ ساڵ بوو. گۆرانییەکان کۆمەڵەیەکن کە لە تەمەنی هەشت ساڵییەوە دروستی کردووە. ئەلبوومەکە لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ١٩٩١ بڵاوکرایەوە و گۆرانی "ماجیا" و سێ گۆرانی دیکەی تێدابوو. هەرچەندە لە ڕادیۆی کۆڵۆمبیادا ئاستێکی باشی هەبوو و ناوبانگێکی زۆری بە شاکیرا بەخشی، بەڵام لە ڕووی بازرگانییەوە ئەلبوومەکە باش نەبوو، چونکە تەنها ١٢٠٠ دانە لە سەرانسەری جیهاندا فرۆشرا. هەرچەندە لەو کاتەدا لە دەرەوەی کۆڵۆمبیای زێدی خۆیدا کەم ناسرابوو، بەڵام شاکیرا لە شوباتی ١٩٩٣ لە فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی گۆرانی ڤینا دێل مار لە شیلی بانگهێشت کرا بۆ ئەوەی نمایش بکات. 

دووەم ئەلبوومی ستۆدیۆیی شاکیرا بە ناوی پێلیگرۆ لە مانگی ئازاردا بڵاوکرایەوە، بەڵام شاکیرا بە ئەنجامی کۆتایی دڵخۆش نەبوو، بە شێوەیەکی سەرەکی پرسی بەرهەمهێنانی گرتەبەر. ئەلبوومەکە باشتر لە ماجیا پێشوازی لێکرا، هەرچەندە بە شکستێکی بازرگانیش دادەنرا بەهۆی ڕەتکردنەوەی شاکیرا بۆ ریکلامکردن یان بانگەشەکردن بۆی. پاشان شاکیرا بڕیاریدا پشوویەک لە تۆمارکردن وەربگرێت بۆ ئەوەی بتوانێت خوێندنی ئامادەیی تەواو بکات. هەر لەو ساڵەدا شاکیرا لە زنجیرە تەلەفزیۆنییەکەی کۆڵۆمبی "The Oasis" ڕۆڵی سەرەکی گێڕا.

١٩٩٥–٢٠٠٠: پێشکەوتنی لاتینی

ئەلبوومی "Nuestro Rock" لە ساڵی ١٩٩٤ لە کۆڵۆمبیا بڵاوکرایەوە. سەرکەوتنی خێرای بەدەستهێنا لە وێستگە ڕادیۆییەکانی کۆڵۆمبیا و کۆمپانیای سۆنی بڕیاریدا پارەی سێیەم تۆماری بدات، وەک پێدانی دوا دەرفەت بەهۆی شکستەکانی پێشوویەوە. کارەکانی دواتری سێیەم ئەلبوومی ستۆدیۆیییان لێکەوتەوە، هەروەها یەکەم ئەلبوومی نێودەوڵەتیی بە ناوی "Pies Descalzos". تۆمارکردن بۆ ئەلبوومەکە لە شوباتی ١٩٩٥ دەستی پێکرد، دوای سەرکەوتنی گۆرانییەکەی "¿Dónde Estás Corazón?" لە ساڵی ١٩٩٤. ئەلبوومەکە بەناوی "Pies Descalzos" لە مانگی تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩٩٥ لە وڵاتانی ئەمریکای لاتین و لە مانگی شوباتی ساڵی ١٩٩٦ لە ئەمریکا بڵاوکرایەوە. لە چارتی ئەلبوومە لاتینییە سەرەکییەکانی بیلبۆردی ئەمریکادا گەیشتە پلەی پێنجەم. لە مانگی ئازاری ساڵی ١٩٩٦ شاکیرا چووە یەکەم گەشتی نێودەوڵەتی خۆی کە بە سادەیی ناوی تۆر پایس دیسکالزۆس بوو. گەشتەکە لە ٢٠ نمایش پێکهاتبوو و لە ساڵی ١٩٩٧ کۆتایی هات. هەروەها لەو ساڵەدا شاکیرا سێ خەڵاتی بیلبۆردی مۆسیقای لاتینی وەرگرت بۆ ئەلبوومی باشترین ساڵ بۆ "Pies Descalzos"، و ڤیدیۆی ساڵ بۆ "Estoy Aqui"، و باشترین هونەرمەندی نوێ.

چوارەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی بە ناوی "?Dónde Están los Ladrones" بڵاو کردەوە، ئەلبوومەکە لەلایەن شاکیرا و ئیمیلیۆ ئیستێفان بەرهەم هێنرا و لە ئەیلوولی ١٩٩٨ بڵاوکرایەوە. ئەم ئەلبوومە لە پایس دیسکالزۆس بەناوبانگتر بوو. ئەلبوومەکە گەیشتە لوتکەی پلەی ١٣١ لە بەرنامەی "U.S. Billboard 200" و بۆ ماوەی 11 هەفتە پلەی یەکەمی لە چارتی ئەلبوومە لاتینییەکانی ئەمریکادا بەدەستهێنا. لەو کاتەوە زیاتر لە ٧ ملیۆن دانە لە سەرانسەری جیهان و ١.٥ ملیۆن دانە تەنها لە ئەمریکا فرۆشراوە، ئەمەش وایکردووە ببێتە یەکێک لە پڕفرۆشترین ئەلبوومە ئیسپانییەکان لە ئەمریکا. هەشت گۆرانی لە ئەلبوومەکە وەرگیراون لەوانە: "Ciega, Sordomuda"، "Moscas En La Casa "، "No Creo"، "Inevitable"، "Tú"، "Si Te Vas"، "Octavo día"، و "Ojos Así".

هەروەها شاکیرا یەکەم پاڵێوراوی خەڵاتی گرامی وەرگرت لە ساڵی ١٩٩٩ بۆ باشترین ئەلبوومی ڕۆکی لاتینی. یەکەم ئەلبوومی ڕاستەوخۆی شاکیرا بە ناوی MTV Unplugged لە ١٢ی ئابی ١٩٩٩ لە شاری نیویۆرک تۆمارکرا، لەلایەن ڕەخنەگرانی ئەمریکییەوە زۆر ستایشی لێکرا، وەک یەکێک لە باشترین نمایشە ڕاستەوخۆکانی هەڵسەنگێندرا. شاکیرا لە مانگی ئازاری ٢٠٠٠ دەستی بە گەشتەکەی کرد بەناوی گەشتی ئەنفیبیۆ کە دوو مانگ دەخایەنێت بۆ ئەمریکای لاتین و ئەمریکا. لە ئابی ٢٠٠٠ خەڵاتی مۆسیقای ڤیدیۆیی ئێم تی ڤی لە بەشی هەڵبژاردەی خەڵک – هونەرمەندی نێودەوڵەتی دڵخواز بۆ ئەلبوومی "Ojos Así"ی بەدەستهێنا. 

ماوەی ٢٠٠١ - ٢٠٠٧

بەهۆی سەرکەوتنی "Dónde Están Los Ladrones?" و "MTV Unplugged"، شاکیرا دەستی کرد بە کارکردن لەسەر ئەلبوومێکی کرۆسۆڤەری ئینگلیزی. بە یارمەتی گلۆریای ئیستفان فێری زمانی ئینگلیزی بوو. زیاتر لە ساڵێک کاری لەسەر ماددەی نوێ بۆ ئەلبوومەکە کرد. "Whenever, Wherever" کە لە وڵاتانی ئیسپانی زماندا ناوی "Suerte" بووە، وەک یەکەم و سەرەکیترین گۆرانی لە یەکەم ئەلبوومی ئینگلیزی و پێنجەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی بە درێژایی ماوەی نێوان ئابی ٢٠٠١ تا شوباتی ٢٠٠٢ بڵاوکرایەوە و بە گەیشتن بە ژمارە یەک لە زۆربەی وڵاتان بووە سەرکەوتنێکی نێودەوڵەتی. هەروەها یەکەم سەرکەوتنی بوو لە ئەمریکا، بە گەیشتن بە ژمارە شەش لە Hot 100. پێنجەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی شاکیرا و یەکەم ئەلبوومی زمانی ئینگلیزی بە ناوی "Laundry Service" لە وڵاتانی ئینگلیزی زمان و خزمەتگوزاری دی لاڤاندێریا لە ئەمریکای لاتین و ئیسپانیا لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٠١ بڵاوکرایەوە. ئەلبوومەکە بۆ یەکەمجار لە پلەی سێیەمی چارتی بیلبۆرد ٢٠٠ی ئەمریکیدا دەرکەوت و لە هەفتەی یەکەمیدا زیاتر لە ٢٠٠ هەزار تۆماری فرۆشرا. دواتر ئەلبوومەکە لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٠٤دا لەلایەن RIAA ەوە بڕوانامەی سێ پلاتینی پێدرا. حەوت تاکە گۆرانی لە ئەلبوومەکە وەرگیراون، کە بریتین لە: "Whenever, Wherever"/"Suerte", "Underneath Your Clothes", "Objection (Tango)"/"Te Aviso, Te Anuncio (Tango)", "The One", "Te Dejo Madrid", "Que Me Quedes Tú", و "Poem to a Horse". ئەلبوومەکە بووە پڕفرۆشترین ئەلبوومی ساڵی ٢٠٠٢ و زیاتر لە ١٣ ملیۆن دانەی لە سەرانسەری جیهاندا فرۆشرا. بووە سەرکەوتووترین ئەلبوومی ژیانی هونەریی شاکیرا. ئەلبوومەکە بووە هۆی ئەوەی وەک گەورەترین هونەرمەندی کرۆسئۆڤەری ژن لە جیهاندا بناسرێت.

شەشەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی شاکیرا بە ناوی "Fijación Oral" لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٠٥ بڵاوکرایەوە، ئەلبوومەکە پێشوازییەکی زۆری لێکرا. بۆ یەکەمجار لە پلەی چوارەمی چارتی بیلبۆرد ٢٠٠دا دەرکەوت و لە هەفتەی یەکەمیدا ١٥٧ هەزار دانە فرۆشرا. لەو کاتەوە زیاتر لە دوو ملیۆن دانە لە ئەمریکا فرۆشراوە. لە ٨ی شوباتی ٢٠٠٦، شاکیرا دووەم خەڵاتی گرامی بەدەستهێنا بە بردنەوەی باشترین ئەلبوومی ڕۆکی لاتینی بۆ ئەلبوومی "Fijación Oralـی وەشانی یەکەم". لەدوای ئەویشەوە چەندین گۆرانی و نمایشی تری بڵاو کردەوە.

٢٠٠٨-٢٠١٠: شێ وۆڵف

لە سەرەتای ساڵی ٢٠٠٨دا فۆربێس شاکیرای وەک چوارەم هونەرمەندی ژن لە پیشەسازی مۆسیقادا دەستنیشان کرد کە زۆرترین داهاتی بەدەستهێناوە. پاشان لە مانگی تەممووزی ئەو ساڵەدا شاکیرا گرێبەستێکی ٣٠٠ ملیۆن دۆلاری لەگەڵ کۆمپانیای لایڤ نەیشن واژۆ کرد، کە بڕیار بوو بۆ ماوەی دە ساڵ لە کاردا بمێنێتەوە. لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠٠٩، شاکیرا لە ئاهەنگی یادەوەری لینکۆڵن "ئێمە یەکین" وەک ڕێزێک بۆ دەستبەکاربوونی سەرۆک باراک ئۆباما نمایشی کرد. لەگەڵ ستیڤی وەندەر و ئاشەر گۆرانی "Higher Ground"ی پێشکەش کرد. شێ وۆڵف، لە تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩ لە ئاستی نێودەوڵەتیدا و لە ٢٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٩ لە ئەمریکا بڵاوکرایەوە. ئەلبوومەکە بە شێوەیەکی سەرەکی پێداچوونەوەی ئەرێنی لەلایەن ڕەخنەگرانەوە وەرگرت و لە "ئەلبوومە دڵخوازەکان"، "ئەلبوومە دڵخوازەکانی لاتین" و "ئەلبوومە دڵخوازەکانی پۆپ"ی کۆتایی ساڵی AllMusic جێگیرکرا. شێ وۆڵف لە چارتەکانی ئەرجەنتین، ئێرلەندا، ئیتاڵیا، مەکسیک و سویسرا گەیشتە پلەی یەکەم. هەروەها لە ڕیزبەندی پێنج باشترینی ئیسپانیا و ئەڵمانیا و بەریتانیادا بوو. بۆ یەکەمجار لە پلەی پانزە لە بیلبۆرد ٢٠٠ دەرکەوت. ئەلبوومەکە لە سەرانسەری جیهاندا ٢ ملیۆن دانەی فرۆشرا و بووە یەکێک لە ئەلبوومە ستۆدیۆییەکانی شاکیرا کە تا ئێستا کەمترین سەرکەوتنی هەبووە لە ڕووی فرۆشتنەوە.

لە مانگی ئایاری ٢٠٠٩ شاکیرا هاوکاری لەگەڵ گرووپی فرێشلی گراوندی ئەفریقای باشوور کرد بۆ دروستکردنی گۆرانیی فەرمی مۆندیالی ٢٠١٠ لە باشووری ئەفریقا. "واکا واکا (ئەم جارە بۆ ئەفریقا)"، کە لەسەر بنەمای گۆرانییەکی کۆنی سەربازانی کامێرونی فانگ بەناوی "Zangalewa" لەلایەن گروپی Zangalewa یان دەنگە زێڕینەکانەوە دروستکراوە. دواتر تاکە گۆرانییەکە گەیشتە ٢٠ باشترین لە ئەورووپا و ئەمریکای باشوور و ئەفریقا و ٤٠ باشترین لە ئەمریکا و لەلایەن شاکیراوە لە دەستپێکردن و کۆتایی مۆندیالی وترایەوە. گۆرانییەکە بووە گەورەترین گۆرانی مۆندیال لەڕووی فرۆشەوە. 

٢٠١٠-٢٠١٥: سال ئێل سۆل و شاکیرا

شاکیرا لە ئۆکتۆبەری ٢٠١٠ نۆیەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی خۆی بە ناوی "Sale el Sol" بڵاوکردەوە. ئەلبوومەکە ستایشی ڕەخنەگرانی لێکرا و لە لیستەکانی کۆتایی ساڵی "ئەلبوومە دڵخوازەکانی ساڵی ٢٠١٠" و "ئەلبوومە لاتینییە دڵخوازەکانی ساڵی ٢٠١٠"ی کۆمپانیای AllMusic جێگیرکرا. لە مەراسیمی خەڵاتی گرامی لاتینی ساڵی ٢٠١١دا، سال ئێل سۆل پاڵێوراو بوو بۆ "ئەلبوومی ساڵ" و "باشترین ئەلبوومی دەنگی پۆپی مێینە"، لە بەشی دووەمدا خەڵاتەکەی بەدەستهێنا. لە ڕووی بازرگانییەوە ئەلبوومەکە لە سەرانسەری ئەورووپا و ئەمریکای لاتین سەرکەوتوو بوو، سالێ ئێل سۆل لە پێشەنگی چارتەکانی وڵاتانی بەلجیکا، کرواتیا، فەرەنسا، مەکسیک، پورتوگال و ئیسپانیادا بوو. لە ئەمریکا بۆ یەکەمجار لە پلەی حەوتەمی چارتی بیلبۆرد ٢٠٠ی ئەمریکیدا دەرکەوت و پێنجەمین ئەلبوومی شاکیرا بوو کە پلەی یەکەمی بەدەستهێنا.

لە ١٧ی ئەیلوولی ٢٠١٢ ڕاگەیەندرا کە شاکیرا و ئۆشەر جێگەی کریستینا ئەگویلێرا و سیلۆ گرین دەگرنەوە بۆ وەرزی چوارەمی بەرنامەی تەلەفزیۆنی ئەمریکی "The Voice"، شانبەشانی ئادەم لیڤین و بلەیک شێڵتۆن. شاکیرا ڕایگەیاند کە لە پاییزدا سەرنجی لەسەر ئەلبوومە نوێیەکەی دەبێت و لە کۆتاییدا لە مانگی شوباتی ٢٠١٤ گەڕایەوە بۆ وەرزی شەشەمی بەرنامەکە. لە ١٣ی تەممووزی ٢٠١٤ شاکیرا لەگەڵ کارلینۆس براون لە ئاهەنگی کۆتایی مۆندیالی ٢٠١٤ لە یاریگای ماراکانا نمایشی "لا لا لا لا (بەرازیل ٢٠١٤)"ی کرد. ئەم نمایشە بووە سێیەم نمایشی پێش یاری لەسەریەک لە مۆندیالدا بۆ شاکیرا. 

لەدوای ٢٠١٦

شاکیرا لە سەرەتای ساڵی ٢٠١٦ دەستی بە کارکردن کرد لەسەر یازدەهەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی خۆی. لە مانگی ئایاری ٢٠١٦ لەگەڵ گۆرانیبێژی کۆڵۆمبی کارلۆس ڤیڤیس هاوکاری کرد لە تراکی "لا بیسیکلێتا" کە خەڵاتی گرامی لاتینی باشترینی ساڵ و گۆرانی ساڵی بەدەست هێنا. شاکیرا لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ تاکە گۆرانی "Chantaje"ی لەگەڵ گۆرانیبێژی کۆڵۆمبی مالوما بڵاوکردەوە. گۆرانییەکە بوو بە زۆرترین بینەری ڤیدیۆی یوتیوبی شاکیرا، تا ٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ زیاتر لە ٢,٧ ملیار بینەری هەبووە. لە ٧ی نیسانی ٢٠١٧، شاکیرا گۆرانی "Me Enamoré"ی بڵاوکردەوە وەک دووەم تاکە گۆرانی فەرمی کە لە یازدەهەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی خۆیەوە وەرگیراوە. هەروەها گۆرانی "پێرۆ فیێل"ی بڵاوکردەوە کە نیکی جامی تێدابوو وەک تاکە گۆرانییەکی بانگەشەیی بۆ ئەلبوومەکەی لە ٢٥ی ئایاری ٢٠١٧، دواتر ئەلبوومەکە لە ٢٦ـی ئایاری ٢٠١٧ بڵاوکرایەوە. پێرۆ فیل لە ئیسپانیا بڕوانامەی زێڕی پێدرا بەهۆی فرۆشتنی زیاتر لە ٢٠ هەزار دانە لە ٣٠ی ئابی ٢٠١٧.

شاکیرا لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٨ سێیەم خەڵاتی گرامی بۆ باشترین ئەلبوومی پۆپی لاتینی بۆ "El Dorado" بەدەستهێنا، بەمەش شاکیرا بووە تاکە هونەرمەندی ژنی لاتینی کە ئەو کارە بکات. پاشان "Trap"ی بڵاوکردەوە کە چوارەمین گۆرانییە لە ئەلبوومەکە و دووەم هاوکاری بوو لەگەڵ مالوما. لە مانگی شوباتی ٢٠٢٠ لەگەڵ جێنیفر لۆپێز نمایشیان کرد بۆ نمایشی نیوەی یەکەمی "Super Bowl LIV". بەپێی هەواڵێکی ماڵپەڕی بیلبۆرد، ئەم بەرنامەیە لە نیوەی یەکەمدا ١٠٣ ملیۆن بینەری هەبووە. لە یوتیوبدا بووە زۆرترین بینەری نیوەی یەکەم لەو کاتەدا.

شاکیرا لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠٢١ کەتەلۆگی خۆی کە ١٤٥ گۆرانی تێدایە فرۆشت بە سندوقی گۆرانییەکانی هیپگنۆسیس. بەڵام کۆمپانیاکە وردەکاری دارایی فرۆشتنەکەی ئاشکرا نەکرد. لە ١٦ی تەممووزی ٢٠٢١ شاکیرا گۆرانییەکی بە ناوی "Don't Wait Up" بڵاوکردەوە. لە ٢١ی نیسان گۆرانیی تێ فێلیسیتۆ "Te Felicito"ی لەگەڵ گۆرانیبێژ ڕاو ئەلیخاندرۆ بڵاوکردەوە، وەک تاکە گۆرانی سەرەکی لە دوانزەهەمین ئەلبوومی ستۆدیۆیی داهاتووی. شاکیرا لە مانگی ئایاری ٢٠٢٢ پشتڕاستی کردەوە کە کارکردن لەسەر ئەلبوومەکە تەواو بووە و دەبێتە ئەلبوومێکی ئەلیکترۆنی ئینفیوژ بە مۆسیقای ئوربان و ڕۆکەوە.

خێرخوازی و کاری مرۆیی و سیاسەت

شاکیرا لە ساڵی ١٩٩٧ دامەزراوەی پایس دیسکالزۆس "Pies Descalzos"ی دامەزراند، کە ڕێکخراوێکی خێرخوازی کۆڵۆمبییە و قوتابخانەی تایبەتی بۆ منداڵانی هەژار لە سەرانسەری کۆڵۆمبیا هەیە. لەلایەن شاکیرا و گرووپ و کەسانی دیکەی نێودەوڵەتییەوە پارەی بۆ دابین دەکرا. ناوی دامەزراوەکە لە سێیەم ئەلبوومی ستۆدیۆیی شاکیرا وەرگیراوە بەناوی پایس دیسکالزۆس کە لە ساڵی ١٩٩٥ بڵاویکردەوە. سەرنجی سەرەکی دامەزراوەکە لەسەر یارمەتییەکانە لە ڕێگەی پەروەردەوە، هەروەها ڕێکخراوەکە پێنج قوتابخانەی لە سەرانسەری کۆڵۆمبیا هەیە کە پەروەردە و ژەمەکانی خواردن بۆ ٤ هەزار منداڵ دابین دەکەن. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٤ شاکیرا بە خەڵاتی پاڵەوان لە خەڵاتی مۆسیقای ڕادیۆی دیزنی ڕێزی لێگیرا بەهۆی کارەکانی لە پایس دیسکالزۆس.

لە ساڵی ٢٠٠٥، شاکیرا بوو بە ئەندامی دامەزرێنەری ئەمریکای لاتین لە چالاکیی هاودەنگی، هاوپەیمانییەکی هونەرمەندان و سەرکردەکانی بازرگانی کە هەوڵدەدەن سیاسەتی گشتی یەکگرتووی منداڵانی سەرەتایی پێشبخەن. لە ساڵی ٢٠٠٨ وەک سەرۆکی فەخری هەفتەی کاری جیهانی کەمپەینی جیهانی بۆ پەروەردە کاری کردووە. دواتر لە ساڵی ٢٠١٠ هاوکاری لەگەڵ بانکی نێودەوڵەتی و دامەزراوەی بێرفووت کرد بۆ دامەزراندنی دەستپێشخەرییەک کە بەرنامەی پەروەردەیی و گەشەپێدان بۆ منداڵان لە سەرانسەری ئەمریکای لاتین دابین دەکات.

شاکیرا باڵیۆزی نیازپاکی یونیسێفە و یەکێکە لە نوێنەرە جیهانییەکانیان. لە ٣ی نیسانی ٢٠٠٦دا، شاکیرا لە مەراسیمێکی نەتەوە یەکگرتووەکاندا بەهۆی دروستکردنی دامەزراوەی پایس دیسکالزۆسەوە ڕێزی لێگیرا. لە مانگی ئازاری ٢٠١٠ لەلایەن ڕێکخراوی نێودەوڵەتی کاری نەتەوە یەکگرتووەکانەوە مەدالیای پێبەخشرا وەک ڕێزلێنانێک لەوەی کە وەک خوان سۆماڤیا سەرۆکی کار لە نەتەوە یەکگرتووەکان وتی "شاکیرا باڵیۆزی ڕاستەقینەی منداڵان و گەنجانە، بۆ پەروەردەی کوالیتی و دادپەروەری کۆمەڵایەتی".

لە ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨، لە سەردانێکیدا بۆ شوێنی لەدایکبوونی، بارانکویلا، بۆ دروستکردنی قوتابخانەیەک لە ڕێگەی دامەزراوەی پایس دیسکالزۆس، شاکیرا باسی لە سیاسەتە پەروەردەییەکانی حکوومەت کرد لە سەردەمی ئیڤان دوکی (سەرۆکی کۆڵۆمبیا، ٢٠١٨-٢٠٢٢). لە لێدوانێکیدا دژی نیازی حکوومەت بۆ کەمکردنەوەی بودجەی پەروەردەی نیشتمانی لە ١٣% بۆ ٧%، وتی "ئەمە جێگەی قبوڵکردن نییە، ئەمە دەریدەخات لەبری پێشکەوتن بەرەو پێشەوە بەرەو دواوە دەڕۆین. پێویستە وەبەرهێنانی زیاتر لە پەروەردەدا بکەین و پێویستە قوتابخانەی زیاتر لەو شوێنانە دروست بکەین کە هیچیان نییە".

ژیانی تایبەت

شاکیرا لە ساڵی ٢٠٠٠ لەگەڵ پارێزەری ئەرجەنتینی (ئەنتۆنیۆ دی لا روا) پەیوەندی دروست کرد و بوونە خۆشەویستی یەکتری، لە چاوپێکەوتنێکی ساڵی ٢٠٠٩دا شاکیرا ڕایگەیاند کە پەیوەندییەکەیان وەک ژن و مێردێک بووە و پێویستیان بە نووسراوی سەر کاغەز نییە بۆ ئەوە. دوای ١٠ ساڵ پێکەوە، شاکیرا و دی لا روا لە مانگی ئابی ٢٠١٠ جیابوونەوە. دی لا روا لە نیسانی ٢٠١٣دا سکاڵای لەسەر شاکیرا تۆمارکرد، داوای ١٠٠ ملیۆن دۆلاری کرد کە پێیوابوو قەرزدارە دوای ئەوەی شاکیرا لەناکاو لە تشرینی یەکەمی ٢٠١١ هاوبەشی بازرگانییەکەی لەگەڵیدا هەڵوەشاندەوە. داواکەی لەلایەن دادوەرێکی دادگای باڵای لۆس ئەنجلۆس لە مانگی ئابی ٢٠١٣ ڕەتکرایەوە.

شاکیرا پەیوەندی لەگەڵ یاریزانی تۆپی پێی ئیسپانی جیرارد پیکێ، بەرگریکاری ناوەڕاستی یانەی بەرشەلۆنە و هەڵبژاردەی ئیسپانیا لە ساڵی ٢٠١١ دروست کرد. پیکێ کە دە ساڵ لە شاکیرا بچووکتر بوو بۆ یەکەمجار لە بەهاری ٢٠١٠ شاکیرای ناسی. شاکیرا لە ٢٢ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ لە شاری بەرشەلۆنەی ئیسپانیا کوڕی یەکەمی لە جیرارد پیکێ بوو. شاکیرا لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ کوڕی دووەمی بەناوی ساشا لەدایکبوو، فۆربێس شاکیرا و پیکێی لە لیستی "بەهێزترین ژن و مێردەکانی جیهان"دا ناوبرد.

لە ساڵی ٢٠٢٢دا ئەو دوو هاوسەرە لە بەیاننامەیەکی هاوبەشدا پشتڕاستیان کردەوە کە دوای ئەوەی بۆ ماوەی ١٢ ساڵ پێکەوە بوون، جیا دەبنەوە. ئەمەش دوای ئەوەی پیکێ ناپاکی لێکرد. 

دیسکۆگرافی

• Magia (1991)
• Peligro (1993)
• Pies Descalzos (1995)
• Dónde Están los Ladrones? (1998)
• Laundry Service (2001)
• Fijación Oral, Vol. 1 (2005)
• Oral Fixation, Vol. 2 (2005)
• She Wolf (2009)
• Sale el Sol (2010)
• Shakira (2014)
• El Dorado (2017)

فیلمۆگرافی

سەرچاوەکان

1. "20 años de Laundry Service: 20 fans a los que este disco de Shakira les marcó la vida - E! Online Latino". E! Online. 12 November 2021. Retrieved 12 February 2022.
2. "EU. Shakira estudió un semestre en la Universidad de California". www.milenio.com (in Mexican Spanish). Retrieved 12 February 2022.
3. "Powerful Women 2020". Forbes Colombia. Retrieved 7 September 2020.
4. "Shakira Birthday: From Beautiful Liar To Loca, 5 Hit Songs By The Queen Of Latin Music!". S.G.E. 2 February 2021. Retrieved 27 October 2021.
5. "Shakira is GLAMOUR's Environment Issue coverstar: 'It's not impossible to save our planet, but it needs commitment from everyone'". Glamour UK. 1 November 2021. Retrieved 3 November 2021.
6. "Shakira: Laundry Service". Pitchfork. Retrieved 21 July 2020.
7. "Shakira: Shakira". PopMatters. 17 April 2014. Retrieved 21 July 2020.
8. "Shakira: Singer (1977–)". Biography. A&E Networks. Archived from the original on 10 April 2013. Retrieved 28 March 2013.
9. "Shakira". BMI. 30 April 2000. Retrieved 23 June 2021.
10. Caraballo, Ecleen. "Here's What You May Have Missed From The Super Bowl Latino Gang Performance". Remezcla. Retrieved 27 October 2019.
11. Cobo, Leila (10 November 2001). Billboard. Vol. 113. p. 94. ISSN 0006-2510. Retrieved 10 November 2013.
12. Exposito, Suzy (11 August 2018). "Shakira Rocks, Body Rolls at New York Stop of El Dorado World Tour". Rolling Stone. Retrieved 21 July 2020.
13. Huey, Steve. "Shakira". AllMusic. Archived from the original on 8 March 2021. Retrieved 6 April 2019.
14. Shakira – Shakira | Credits, AllMusic, retrieved 1 June 2020
15. Vegas, Valeria Perasso (10 November 2011). "La noche en que Shakira fue la reina de la música latina". BBC News. Retrieved 21 July 2021.