پێشەکی
ناوچەی سێگۆشەی بەرمۆدا، کە بە "سێگۆشەی شەیتان" یان "سێگۆشەی مەرگ"یش ناسراوە، ناوچەیەکی سێگۆشەییە لە زەریای ئەتڵەسی کە دەکەوێتە نێوان فلۆریدا، بەرمۆدا و پۆرتۆ ڕیکۆ. ئەم ناوچەیە بووەتە بابەتی چەندین چیرۆک و ئەفسانە کە باس لە دیارنەمانی نهێنیاوی کەشتی و فڕۆکەکان دەکەن. لەم توێژینەوە ئەکادیمیەدا، هەوڵدەدەین ڕاستییەکان لە ئەفسانەکان جیابکەینەوە، تیشک بخەینە سەر ئەو شتانەی کە لە ڕاستیدا ڕوویانداوە و ڕوونکردنەوەی زانستی پێشکەش بکەین سەبارەت بەو دیاردانەی کە لەو ناوچەیەدا بینراون.
مێژووی سێگۆشەی بەرمۆدا و سەرهەڵدانی ئەفسانەکان
سەرەتای ناوبانگی ناوچەکە
سێگۆشەی بەرمۆدا وەک ناوچەیەکی "نهێنیاوی" لە ساڵی ١٩٥٠ سەری هەڵدا، کاتێک کۆمەڵێک ڕووداوی ناواخنکردن و ون بوون لەم ناوچەیەدا باڵوکرانەوە. یەکێک لە ناسراوترین ڕووداوەکان، ونبوونی پێنج فڕۆکەی تۆرپێدۆی ئەمریکی بوو کە پێی دەگوترا "پرواز ١٩" لە دیسەمبەری ١٩٤٥. سەرەڕای گەڕان و پشکنینی بەرفراوان، هیچ نیشانەیەک لە فڕۆکەکان یان تەرمی ١٤ کەسی ناو فڕۆکەکان نەدۆزرایەوە. هەروەها فڕۆکەی فریاگوزاری PBM Mariner کە بۆ گەڕان دوایان نێردرابوو هەر ونبوو و لەگەڵ ١٣ کەسی تێیدا دیارنەمان.
ئەم ڕووداوانە و چەندین ڕووداوی تر کە لە ماوەی ساڵەکانی دواتردا ڕوویاندا، وایان کرد کە بیرۆکەی ئەوەی کە سێگۆشەی بەرمۆدا ناوچەیەکی "نەفرەتلێکراو" یان "نهێنیاوی"ـە پەرەبسەنێت. کەچی، وەک دواتر ڕوونی دەکەینەوە، زۆربەی ئەم ڕووداوانە دەتوانرێن بە هۆکاری زانستی ڕوونبکرێنەوە.
پەرەسەندنی ئەفسانەکان لە میدیادا
ناوبانگی سێگۆشەی بەرمۆدا بەرفراوانتر بوو لە ساڵی ١٩٦٤ کاتێک وتارێک بە ناوی "The Deadly Bermuda Triangle" لە گۆڤاری Argosy بڵاوکرایەوە. دواتر، لە ساڵی ١٩٧٤، کتێبی "The Bermuda Triangle" لەلایەن Charles Berlitz نووسرا کە بووە پڕفرۆشترین کتێب و بە ملیۆنان دانە فرۆشرا.
ئەم بڵاوکراوانە و چەندین فیلم و بەرنامەی تەلەفزیۆنی کە دوای ئەوە بەرهەم هێنران، بە زۆری زیادەڕەوییان لە ڕووداوەکاندا دەکرد و هەندێکیان تەنانەت زانیاری ناڕاستیان بڵاودەکردەوە. ئەمەش وای کرد کە کۆمەڵێک بیرۆکەی نازانستی سەریان هەڵبدەن وەک ئەوەی کە هێزی نهێنی، بوونەوەری ئاسمانی، یان تەکنەلۆژیای ونبووی ئەتڵەنتیس بەرپرسیارن لە ونبوونەکان.
هاتووچۆی بەردەوام و سەلامەت
هاتووچۆی ڕۆژانە
یەکێک لە گرنگترین ڕاستییەکان سەبارەت بە سێگۆشەی بەرمۆدا کە زۆر جار پشتگوێ دەخرێت ئەوەیە کە ئەم ناوچەیە یەکێکە لە قەرەباڵغترین ڕێگاکانی دەریاوانی و فڕۆکەوانی لە جیهاندا. بە پێی داتاکانی ئیدارەی ڕێگاکانی هاتووچۆی دەریایی نێودەوڵەتی، ڕۆژانە بە نزیکەیی:
- نزیکەی ٥٠-٧٥ کەشتی بازرگانی گەورە بەم ناوچەیەدا تێدەپەڕن
- ١٠-١٥ کەشتی گەشتیاری کە دەیان هەزار گەشتیار دەگوازنەوە
- زیاتر لە ٣٠٠ فڕۆکەی بازرگانی و تایبەت لە ئاسمانی ئەم ناوچەیەدا دەفڕن
- سەدان بەلەمی ماسیگر و یەکەی دەریاوانی بچووک چالاکی ڕۆژانەیان هەیە
کەوایە سێگۆشەی بەرمۆدا ناوچەیەکی سەلامەتە بۆ دەریاوانی و فڕۆکەوانی. ئەگەر بە ڕاستی ئەوەندە مەترسیدار بوایە وەک لە ئەفسانەکاندا باسدەکرێت، کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان و فڕۆکەخانەکان و دەزگاکانی سەلامەتی هەرگیز ڕێگەیان نەدەدا کە ئەم هەموو هاتووچۆیە بەم ناوچەیەدا بکرێت.
ڕێژەی ڕووداوەکان
لێکۆڵینەوە زانستییەکان پیشانیان داوە کە ڕێژەی ڕووداوەکان لە سێگۆشەی بەرمۆدا هیچ جیاوازییەکی بەرچاوی نییە لەگەڵ ناوچەکانی تری زەریا کە هەمان چڕی هاتووچۆیان هەیە. بەپێی راپۆرتەکانی ئیدارەی گواستنەوەی دەریایی ئەمریکی و گارد کۆستی ئەمریکی، ژمارەی ڕووداوەکان لە سێگۆشەی بەرمۆدا لەگەڵ ڕێژەی جیهانی یەکسانە یان تەنانەت کەمترە، بە لەبەرچاوگرتنی چڕی هاتووچۆکەی.
بۆ نموونە، لە ماوەی ١٠ ساڵی ڕابردوودا، لە کۆی زیاتر لە ١ ملیۆن گەشتی کەشتی و فڕۆکە لەم ناوچەیەدا، کەمتر لە ٢٠ ڕووداوی گرنگ تۆمارکراون کە زۆربەیان بە هۆی کەشوهەوای خراپ، هەڵەی مرۆیی، یان کێشەی تەکنیکی بوون.
ڕوونکردنەوە زانستییەکان بۆ دیاردەکانی سێگۆشەی بەرمۆدا
کەشوهەوای تایبەت
یەکێک لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی ناوچەی سێگۆشەی بەرمۆدا کە دەتوانێت ببێتە هۆی هەندێک لە ڕووداوەکان، گۆڕانکاری خێرای کەشوهەوایە. زانایانی کەشناسی ئاماژە بەوە دەکەن کە ئەم ناوچەیە ناوچەیەکی تایبەتە بۆ پێکهاتنی ڕەشەبای ترۆپیکی و زریانی کتوپڕ. تەنانەت، لە هەندێک حاڵەتدا، "microburst" یان ڕەشەبای زۆر بەهێزی لۆکاڵی پێکدێت کە دەتوانێت لە ماوەی چەند خولەکێکدا بارودۆخی دەریا لە ئارام بۆ زۆر شەپۆلاوی بگۆڕێت.
تایبەتمەندییەکانی مەگنەتیزمی
زانایان دیاردەیەکیان لەم ناوچەیەدا تۆمارکردووە کە پێی دەوترێت "compass variation" یان لادانی قیبلەنما. لە زۆربەی شوێنەکانی جیهاندا، قیبلەنما بەرەو جەمسەری مەگنەتیزمی باکوور ئاڕاستە دەکات، کە جیاوازە لە جەمسەری جوگرافی. بەڵام لە سێگۆشەی بەرمۆدا، لادانی مەگناتیسی زیاترە و قیبلەنما ڕاستەوخۆ بەرەو جەمسەری جوگرافی ئاڕاستە دەکات، کە واتای وایە کە هیچ لادانێک نییە.
ئەم دیاردەیە دەکرێت ببێتە هۆی سەرلێشێواندنی دەریاوانان و فڕۆکەوانانی کەمئەزموون کە ڕەنگە بە هەڵە خوێندنەوەی قیبلەنما لە ڕێگەی ڕاست لابدەن. هەرچەندە، دەریاوانان و فڕۆکەوانە پیشەییەکان بە ئاگادارییەوە ئەم دیاردەیە ناسیوە و لە پلاندانانی گەشتەکانیاندا لەبەرچاوی دەگرن.
نموونەی ڕووداوە بەناوبانگەکان هۆکارەکیانیان
پرواز ١٩ (١٩٤٥)
پرواز ١٩، کە یەکێکە لە بەناوبانگترین ڕووداوەکانی سێگۆشەی بەرمۆدا، لە ١٤ی دیسەمبەری ١٩٤٥ ڕوویدا کاتێک ٥ فڕۆکەی تۆرپێدۆی ئەمریکی بۆ ڕاهێنان دەفڕین و دیار نەمان. لێکۆڵینەوە ورد پیشانی داوە کە:
- سەرکردەی پرواز Charles Taylor کەمئەزموون بوو لەو ناوچەیەدا
- کێشەی قیبلەنمای یەکێک لە فڕۆکەکان ڕاپۆرت کرابوو
- کەشوهەوا خراپ بوو و دیدی کەم بوو
- کاتێک سووتەمەنی فڕۆکەکان کەم بوو، Taylor بڕیاریدا بەرەو ڕۆژهەڵات بفڕن، کە لە ڕاستیدا دووری دەخستنەوە لە وشکانی
ئەم هۆکارانە پێکەوە، نەک هیچ هێزێکی نهێنی یان نادیار، ڕەنگە هۆکاری سەرەکی ونبوونی فڕۆکەکان بن. سەبارەت بە فڕۆکەی فریاگوزاری کە دوایان نێردرا، لێکۆڵینەوەکان پیشانیان داوە کە ڕەنگە تەقینەوەیەک ڕوویدابێت بەهۆی کێشەی تەکنیکی، کە شتێکی نائاسایی نەبووە بۆ ئەو سەردەمە.
کەشتی USS Cyclops (١٩١٨)
USS Cyclops کەشتییەکی ئەمریکی بوو کە لە مانگی مارسی ١٩١٨دا لەگەڵ ٣٠٩ کەسی تێیدا ونبوو. توێژینەوەکان پیشانیان داوە کە ڕەنگە هۆکاری ونبوونەکە:
- باری قورسی مەنگەنیز کە لە کەشتییەکەدا هەبوو
- کێشەی ژێرخانی (structural) کەشتییەکە کە پێشتر ڕاپۆرت کرابوو
- کەشوهەوای خراپ و زریانی بەهێز
- ڕەنگە کەشتییەکە کەوتبێتە ناو مەترسییەکانی جەنگی جیهانی یەکەم، لەوانەیە هێرشێکی ژێردەریایی ئەڵمانی
ئەو ناوچانەی تری جیهان کە هەمان دیاردەیان هەیە
پێویستە ئاماژە بەوە بکەین کە سێگۆشەی بەرمۆدا تاکە ناوچە نییە لە جیهاندا کە ڕێژەیەکی بەرز لە ڕووداوی دەریایی تێدا تۆمارکراوە. ناوچەکانی تر وەک:
1. سێگۆشەی دراگۆن لە دەریای ژاپۆن
2. ناوچەی مەرەکەب لە دەریای باکوور
3.کەناڵی سانتا باربارا لە کالیفۆرنیا
هەموویان هەمان تایبەتمەندییان هەیە لە ڕووی کەشوهەوای نائارام، مەگنەتیزمی تایبەت و ڕەوتی ژێرئاو. ئەمەش پیشانی دەدات کە دیاردەکانی سێگۆشەی بەرمۭدا نەک تەنها تایبەت نین بەو ناوچەیە، بەڵکو دیاردەی سروشتین کە لە چەندین شوێنی جیهاندا هەن.
دەرئەنجام
لە کۆتاییدا، لێکۆڵینەوە زانستییەکان و داتا ئاماراییەکان پیشان دەدەن کە سێگۆشەی بەرمۆدا ناوچەیەکی مەترسیدار یان نهێنیاوی نییە وەک لە ئەفسانە باوەکاندا باس دەکرێت. ئەم ناوچەیە ڕۆژانە بە سەلامەتی بە دەیان کەشتی و سەدان فڕۆکە تێیدەپەڕن. ڕووداوەکانی ئەم ناوچەیە، هەرچەندە هەندێکیان دراماتیک بوون، بەڵام دەتوانرێن بە هۆکاری سروشتی، تەکنیکی و مرۆیی ڕوونبکرێنەوە.
6 بینین
